www.piszemykonstytucje.fora.pl

Gargangruel

Art. 154.
1. Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrów, który proponuje
skład Rady Ministrów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje Prezesa Rady Ministrów
wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia
pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów
i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów.
2. Prezes Rady Ministrów, w ciągu 14 dni od dnia powołania przez Prezydenta
Rzeczypospolitej, przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów z
wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala
bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej
liczby posłów.
3. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie ust. 1 lub nieudzielenia jej wotum
zaufania w trybie ust. 2 Sejm w ciągu 14 dni od upływu terminów określonych
w ust. 1 lub ust. 2 wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych
©Kancelaria Sejmu s. 33/33
2009-11-16
przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w
obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent Rzeczypospolitej
powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.
Art. 155.
1. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 154 ust. 3 Prezydent Rzeczypospolitej
w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek
pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm
w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady Ministrów przez Prezydenta Rzeczypospolitej
udziela jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej
połowy ustawowej liczby posłów.
2. W razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania w trybie określonym w
ust. 1, Prezydent Rzeczypospolitej skraca kadencję Sejmu i zarządza wybory.
Art. 156.
1. Członkowie Rady Ministrów ponoszą odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu
za naruszenie Konstytucji lub ustaw, a także za przestępstwa popełnione w
związku z zajmowanym stanowiskiem.
2. Uchwałę o pociągnięciu członka Rady Ministrów do odpowiedzialności przed
Trybunałem Stanu Sejm podejmuje na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej lub
co najmniej 115 posłów większością 3/5 ustawowej liczby posłów.
Art. 157.
1. Członkowie Rady Ministrów ponoszą przed Sejmem solidarną odpowiedzialność
za działalność Rady Ministrów.
2. Członkowie Rady Ministrów ponoszą przed Sejmem również odpowiedzialność
indywidualną za sprawy należące do ich kompetencji lub powierzone im przez
Prezesa Rady Ministrów.
Art. 158.
1. Sejm wyraża Radzie Ministrów wotum nieufności większością ustawowej liczby
posłów na wniosek zgłoszony przez co najmniej 46 posłów i wskazujący imiennie
kandydata na Prezesa Rady Ministrów. Jeżeli uchwała została przyjęta przez
Sejm, Prezydent Rzeczypospolitej przyjmuje dymisję Rady Ministrów i powołuje
wybranego przez Sejm nowego Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek
pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę.
2. Wniosek o podjęcie uchwały, o której mowa w ust. 1, może być poddany pod
głosowanie nie wcześniej niż po upływie 7 dni od dnia jego zgłoszenia. Powtórny
wniosek może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od
dnia zgłoszenia poprzedniego wniosku. Powtórny wniosek może być zgłoszony
przed upływem 3 miesięcy, jeżeli wystąpi z nim co najmniej 115 posłów.
©Kancelaria Sejmu s. 34/34
2009-11-16
Art. 159.
1. Sejm może wyrazić ministrowi wotum nieufności. Wniosek o wyrażenie wotum
nieufności może być zgłoszony przez co najmniej 69 posłów. Przepis art. 158
ust. 2 stosuje się odpowiednio.
2. Prezydent Rzeczypospolitej odwołuje ministra, któremu Sejm wyraził wotum
nieufności większością głosów ustawowej liczby posłów.
Art. 160.
Prezes Rady Ministrów może zwrócić się do Sejmu o wyrażenie Radzie Ministrów
wotum zaufania. Udzielenie wotum zaufania Radzie Ministrów następuje większością
głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Art. 161.
Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, dokonuje zmian w
składzie Rady Ministrów.
Art. 162.
1. Prezes Rady Ministrów składa dymisję Rady Ministrów na pierwszym posiedzeniu
nowo wybranego Sejmu.
2. Prezes Rady Ministrów składa dymisję Rady Ministrów również w razie:
1) nieuchwalenia przez Sejm wotum zaufania dla Rady Ministrów,
2) wyrażenia Radzie Ministrów wotum nieufności,
3) rezygnacji Prezesa Rady Ministrów.
3. Prezydent Rzeczypospolitej, przyjmując dymisję Rady Ministrów, powierza jej
dalsze sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowej Rady Ministrów.
4. Prezydent Rzeczypospolitej, w przypadku określonym w ust. 2 pkt 3, może odmówić
przyjęcia dymisji Rady Ministrów.
Rozdział VII
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Art. 163.
Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję
lub ustawy dla organów innych władz publicznych.
Art. 164.
1. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina.
2. Inne jednostki samorządu regionalnego albo lokalnego i regionalnego określa
ustawa.
3. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego nie zastrzeżone
dla innych jednostek samorządu terytorialnego.
©Kancelaria Sejmu s. 35/35
2009-11-16
Art. 165.
1. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługują im
prawo własności i inne prawa majątkowe.
2. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej.
Art. 166.
1. Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są
wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne.
2. Jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, ustawa może zlecić jednostkom
samorządu terytorialnego wykonywanie innych zadań publicznych. Ustawa
określa tryb przekazywania i sposób wykonywania zadań zleconych.
3. Spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji
rządowej rozstrzygają sądy administracyjne.
Art. 167.
1. Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych
odpowiednio do przypadających im zadań.
2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz
subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.
3. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego są określone w ustawie.
4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego następują
wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.
Art. 168.
Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i
opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie.
Art. 169.
1. Jednostki samorządu terytorialnego wykonują swoje zadania za pośrednictwem
organów stanowiących i wykonawczych.
2. Wybory do organów stanowiących są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają
się w głosowaniu tajnym. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania
wyborów oraz warunki ważności wyborów określa ustawa.
3. Zasady i tryb wyborów oraz odwoływania organów wykonawczych jednostek
samorządu terytorialnego określa ustawa.
4. Ustrój wewnętrzny jednostek samorządu terytorialnego określają, w granicach
ustaw, ich organy stanowiące.
Art. 170.
Członkowie wspólnoty samorządowej mogą decydować, w drodze referendum, o
sprawach dotyczących tej wspólnoty, w tym o odwołaniu pochodzącego z wyborów
©Kancelaria Sejmu s. 36/36
2009-11-16
bezpośrednich organu samorządu terytorialnego. Zasady i tryb przeprowadzania referendum
lokalnego określa ustawa.
Art. 171.
1. Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności.
2. Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są Prezes
Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne
izby obrachunkowe.
3. Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może rozwiązać organ stanowiący
samorządu terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy.
Art. 172.
1. Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo zrzeszania się.
2. Jednostka samorządu terytorialnego ma prawo przystępowania do międzynarodowych
zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych oraz współpracy ze społecznościami
lokalnymi i regionalnymi innych państw.
3. Zasady, na jakich jednostki samorządu terytorialnego mogą korzystać z praw, o
których mowa w ust. 1 i 2, określa ustawa.
Rozdział VIII
SĄDY I TRYBUNAŁY
Art. 173.
Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz.
Art. 174.
Sądy i Trybunały wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.
SĄDY
Art. 175.
1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy,
sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe.
2. Sąd wyjątkowy lub tryb doraźny może być ustanowiony tylko na czas wojny.
Art. 176.
1. Postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne.
2. Ustrój i właściwość sądów oraz postępowanie przed sądami określają ustawy.
©Kancelaria Sejmu s. 37/37
2009-11-16
Art. 177.
Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach, z wyjątkiem
spraw ustawowo zastrzeżonych dla właściwości innych sądów.
Art. 178.
1. Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji
oraz ustawom.
2. Sędziom zapewnia się warunki pracy i wynagrodzenie odpowiadające godności
urzędu oraz zakresowi ich obowiązków.
3. Sędzia nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić
działalności publicznej nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności
sądów i niezawisłości sędziów.
Art. 179.
Sędziowie są powoływani przez Prezydenta Rzeczypospolitej, na wniosek Krajowej
Rady Sądownictwa, na czas nieoznaczony.
Art. 180.
1. Sędziowie są nieusuwalni.
2. Złożenie sędziego z urzędu, zawieszenie w urzędowaniu, przeniesienie do innej
siedziby lub na inne stanowisko wbrew jego woli może nastąpić jedynie na mocy
orzeczenia sądu i tylko w przypadkach określonych w ustawie.
3. Sędzia może być przeniesiony w stan spoczynku na skutek uniemożliwiających
mu sprawowanie jego urzędu choroby lub utraty sił. Tryb postępowania oraz
sposób odwołania się do sądu określa ustawa.
4. Ustawa określa granicę wieku, po osiągnięciu której sędziowie przechodzą w
stan spoczynku.
5. W razie zmiany ustroju sądów lub zmiany granic okręgów sądowych wolno sędziego
przenosić do innego sądu lub w stan spoczynku z pozostawieniem mu
pełnego uposażenia.
Art. 181.
Sędzia nie może być, bez uprzedniej zgody sądu określonego w ustawie, pociągnięty
do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Sędzia nie może być zatrzymany
lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa,
jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania.
O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się prezesa właściwego miejscowo
sądu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.
Art. 182.
Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości określa ustawa.
©Kancelaria Sejmu s. 38/38
2009-11-16
Art. 183.
1. Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych
w zakresie orzekania.
2. Sąd Najwyższy wykonuje także inne czynności określone w Konstytucji i ustawach.
3. Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej na
sześcioletnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie
Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego.
Art. 184.
Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują, w zakresie
określonym w ustawie, kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta
obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu
terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej.
Art. 185.
Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej
na sześcioletnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie
Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Art. 186.
1. Krajowa Rada Sądownictwa stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości
sędziów.
2. Krajowa Rada Sądownictwa może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z
wnioskiem w sprawie zgodności z Konstytucją aktów normatywnych w zakresie,
w jakim dotyczą one niezależności sądów i niezawisłości sędziów.
Art. 187.
1. Krajowa Rada Sądownictwa składa się z:
1) Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa
Naczelnego Sądu Administracyjnego i osoby powołanej przez Prezydenta
Rzeczypospolitej,
2) piętnastu członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów
powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych,
3) czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch
członków wybranych przez Senat spośród senatorów.
2. Krajowa Rada Sądownictwa wybiera spośród swoich członków przewodniczącego
i dwóch wiceprzewodniczących.
3. Kadencja wybranych członków Krajowej Rady Sądownictwa trwa cztery lata.
4. Ustrój, zakres działania i tryb pracy Krajowej Rady Sądownictwa oraz sposób
wyboru jej członków określa ustawa.
©Kancelaria Sejmu s. 39/39
2009-11-16
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY
Art. 188.
Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach:
1) zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją,
2) zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których
ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie,
3) zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe,
z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami,
4) zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych,
5) skargi konstytucyjnej, o której mowa w art. 79 ust. 1.
Art. 189.
Trybunał Konstytucyjny rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy centralnymi
konstytucyjnymi organami państwa.
Art. 190.
1. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i
są ostateczne.
2. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art. 188
podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny
był ogłoszony. Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
3. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia,
jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej
aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy,
gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny - dwunastu
miesięcy. W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nie
przewidzianymi w ustawie budżetowej, Trybunał Konstytucyjny określa termin
utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego po zapoznaniu się z opinią Rady
Ministrów.
4. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową
międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało
wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna
lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania,
uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie
określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.
5. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego zapadają większością głosów.
Art. 191.
1. Z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 188, do Trybunału Konstytucyjnego
wystąpić mogą:
©Kancelaria Sejmu s. 40/40
2009-11-16
1) Prezydent Rzeczypospolitej, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezes
Rady Ministrów, 50 posłów, 30 senatorów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego,
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny,
Prezes Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich,
2) Krajowa Rada Sądownictwa w zakresie, o którym mowa w art. 186 ust. 2,
3) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego,
4) ogólnokrajowe organy związków zawodowych oraz ogólnokrajowe władze
organizacji pracodawców i organizacji zawodowych,
5) kościoły i inne związki wyznaniowe,
6) podmioty określone w art. 79 w zakresie w nim wskazanym.
2. Podmioty, o których mowa w w ust. 1 pkt 3-5, mogą wystąpić z takim wnioskiem,
jeżeli akt normatywny dotyczy spraw objętych ich zakresem działania.
Art. 192.
Z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 189, do Trybunału Konstytucyjnego
wystąpić mogą: Prezydent Rzeczypospolitej, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu,
Prezes Rady Ministrów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego
Sądu Administracyjnego i Prezes Najwyższej Izby Kontroli.
Art. 193.
Każdy sąd może przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne co do
zgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi
lub ustawą, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie
sprawy toczącej się przed sądem.
Art. 194.
1. Trybunał Konstytucyjny składa się z 15 sędziów, wybieranych indywidualnie
przez Sejm na 9 lat spośród osób wyróżniających się wiedzą prawniczą. Ponowny
wybór do składu Trybunału jest niedopuszczalny.
2. Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej
spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne
Sędziów Trybunału Konstytucyjnego.
Art. 195.
1. Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli
i podlegają tylko Konstytucji.
2. Sędziom Trybunału Konstytucyjnego zapewnia się warunki pracy i wynagrodzenie
odpowiadające godności urzędu oraz zakresowi ich obowiązków.
3. Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w okresie zajmowania stanowiska nie
mogą należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności
publicznej nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości
sędziów.
©Kancelaria Sejmu s. 41/41
2009-11-16
Art. 196.
Sędzia Trybunału Konstytucyjnego nie może być, bez uprzedniej zgody Trybunału
Konstytucyjnego, pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności.
Sędzia nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym
uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia
prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Prezesa
Trybunału Konstytucyjnego, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie
zatrzymanego.
Art. 197.
Organizację Trybunału Konstytucyjnego oraz tryb postępowania przed Trybunałem
określa ustawa.
TRYBUNAŁ STANU
Art. 198.
1. Za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem
lub w zakresie swojego urzędowania, odpowiedzialność konstytucyjną przed
Trybunałem Stanu ponoszą: Prezydent Rzeczypospolitej, Prezes Rady Ministrów
oraz członkowie Rady Ministrów, Prezes Narodowego Banku Polskiego,
Prezes Najwyższej Izby Kontroli, członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
osoby, którym Prezes Rady Ministrów powierzył kierowanie ministerstwem,
oraz Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych.
2. Odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponoszą również posłowie
i senatorowie w zakresie określonym w art. 107.
3. Rodzaje kar orzekanych przez Trybunał Stanu określa ustawa.
Art. 199.
1. Trybunał Stanu składa się z przewodniczącego, 2 zastępców przewodniczącego i
16 członków wybieranych przez Sejm spoza grona posłów i senatorów na czas
kadencji Sejmu. Zastępcy przewodniczącego Trybunału oraz co najmniej połowa
członków Trybunału Stanu powinni mieć kwalifikacje wymagane do zajmowania
stanowiska sędziego.
2. Przewodniczącym Trybunału Stanu jest Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego.
3. Członkowie Trybunału Stanu w sprawowaniu funkcji sędziego Trybunału Stanu
są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom.
Art. 200.
Członek Trybunału Stanu nie może być bez uprzedniej zgody Trybunału Stanu pociągnięty
do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Członek Trybunału
Stanu nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym
uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego
toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się przewod©
Kancelaria Sejmu s. 42/42
2009-11-16
niczącego Trybunału Stanu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.
Art. 201.
Organizację Trybunału Stanu oraz tryb postępowania przed Trybunałem określa
ustawa.
Rozdział IX
ORGANY KONTROLI PAŃSTWOWEJ I OCHRONY PRAWA
NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI
Art. 202.
1. Najwyższa Izba Kontroli jest naczelnym organem kontroli państwowej.
2. Najwyższa Izba Kontroli podlega Sejmowi.
3. Najwyższa Izba Kontroli działa na zasadach kolegialności.
Art. 203.
1. Najwyższa Izba Kontroli kontroluje działalność organów administracji rządowej,
Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych
jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności,
celowości i rzetelności.
2. Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego,
komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych
z punktu widzenia legalności, gospodarności i rzetelności.
3. Najwyższa Izba Kontroli może również kontrolować z punktu widzenia legalności
i gospodarności działalność innych jednostek organizacyjnych i podmiotów
gospodarczych w zakresie, w jakim wykorzystują one majątek lub środki państwowe
lub komunalne oraz wywiązują się z zobowiązań finansowych na rzecz
państwa.
Art. 204.
1. Najwyższa Izba Kontroli przedkłada Sejmowi:
1) analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej,
2) opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów,
3) informacje o wynikach kontroli, wnioski i wystąpienia, określone w ustawie.
2. Najwyższa Izba Kontroli przedstawia Sejmowi coroczne sprawozdanie ze swojej
działalności.
©Kancelaria Sejmu s. 43/43
2009-11-16
Art. 205.
1. Prezes Najwyższej Izby Kontroli jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu
na 6 lat i może być ponownie powołany tylko raz.
2. Prezes Najwyższej Izby Kontroli nie może zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem
stanowiska profesora szkoły wyższej, ani wykonywać innych zajęć zawodowych.
3. Prezes Najwyższej Izby Kontroli nie może należeć do partii politycznej, związku
zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z
godnością jego urzędu.
Art. 206.
Prezes Najwyższej Izby Kontroli nie może być bez uprzedniej zgody Sejmu pociągnięty
do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Prezes Najwyższej
Izby Kontroli nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go
na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia
prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia
się Marszałka Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.
Art. 207.
Organizację oraz tryb działania Najwyższej Izby Kontroli określa ustawa.
RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH
Art. 208.
1. Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela
określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych.
2. Zakres i sposób działania Rzecznika Praw Obywatelskich określa ustawa.
Art. 209.
1. Rzecznik Praw Obywatelskich jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu na
5 lat.
2. Rzecznik Praw Obywatelskich nie może zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem
stanowiska profesora szkoły wyższej, ani wykonywać innych zajęć zawodowych.
3. Rzecznik Praw Obywatelskich nie może należeć do partii politycznej, związku
zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z
godnością jego urzędu.
Art. 210.
Rzecznik Praw Obywatelskich jest w swojej działalności niezawisły, niezależny od
innych organów państwowych i odpowiada jedynie przed Sejmem na zasadach określonych
w ustawie.
©Kancelaria Sejmu s. 44/44
2009-11-16
Art. 211.
Rzecznik Praw Obywatelskich nie może być bez uprzedniej zgody Sejmu pociągnięty
do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Rzecznik Praw Obywatelskich
nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym
uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego
toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka
Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.
Art. 212.
Rzecznik Praw Obywatelskich corocznie informuje Sejm i Senat o swojej działalności
oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.
KRAJOWA RADA RADIOFONII I TELEWIZJI
Art. 213.
1. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji
oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji.
2. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wydaje rozporządzenia, a w sprawach indywidualnych
podejmuje uchwały.
Art. 214.
1. Członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji są powoływani przez Sejm,
Senat i Prezydenta Rzeczypospolitej.
2. Członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji nie może należeć do partii politycznej,
związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej
się pogodzić z godnością pełnionej funkcji.
Art. 215.
Zasady i tryb działania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, jej organizację oraz
szczegółowe zasady powoływania jej członków określa ustawa.
Rozdział X
FINANSE PUBLICZNE
Art. 216.
1. Środki finansowe na cele publiczne są gromadzone i wydatkowane w sposób
określony w ustawie.
2. Nabywanie, zbywanie i obciążanie nieruchomości, udziałów lub akcji oraz emisja
papierów wartościowych przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub
inne państwowe osoby prawne następuje na zasadach i w trybie określonych w
ustawie.
3. Ustanowienie monopolu następuje w drodze ustawy.
©Kancelaria Sejmu s. 45/45
2009-11-16
4. Zaciąganie pożyczek oraz udzielanie gwarancji i poręczeń finansowych przez
państwo następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie.
5. Nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w
następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego
produktu krajowego brutto. Sposób obliczania wartości rocznego produktu
krajowego brutto oraz państwowego długu publicznego określa ustawa.
Art. 217.
Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów
opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń
oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.
Art. 218.
Organizację Skarbu Państwa oraz sposób zarządzania majątkiem Skarbu Państwa
określa ustawa.
Art. 219.
1. Sejm uchwala budżet państwa na rok budżetowy w formie ustawy budżetowej.
2. Zasady i tryb opracowania projektu budżetu państwa, stopień jego szczegółowości
oraz wymagania, którym powinien odpowiadać projekt ustawy budżetowej, a
także zasady i tryb wykonywania ustawy budżetowej określa ustawa.
3. W wyjątkowych przypadkach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym
niż rok może określać ustawa o prowizorium budżetowym. Przepisy dotyczące
projektu ustawy budżetowej stosuje się odpowiednio do projektu ustawy o prowizorium
budżetowym.
4. Jeżeli ustawa budżetowa albo ustawa o prowizorium budżetowym nie weszły w
życie w dniu rozpoczęcia roku budżetowego, Rada Ministrów prowadzi gospodarkę
finansową na podstawie przedłożonego projektu ustawy.
Art. 220.
1. Zwiększenie wydatków lub ograniczenie dochodów planowanych przez Radę
Ministrów nie może powodować ustalenia przez Sejm większego deficytu
budżetowego niż przewidziany w projekcie ustawy budżetowej.
2. Ustawa budżetowa nie może przewidywać pokrywania deficytu budżetowego
przez zaciąganie zobowiązania w centralnym banku państwa.
Art. 221.
Inicjatywa ustawodawcza w zakresie ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium
budżetowym, zmiany ustawy budżetowej, ustawy o zaciąganiu długu publicznego
oraz ustawy o udzielaniu gwarancji finansowych przez państwo przysługuje wyłącznie
Radzie Ministrów.
©Kancelaria Sejmu s. 46/46
2009-11-16
Art. 222.
Rada Ministrów przedkłada Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem
roku budżetowego projekt ustawy budżetowej na rok następny. W wyjątkowych
przypadkach możliwe jest późniejsze przedłożenie projektu.
Art. 223.
Senat może uchwalić poprawki do ustawy budżetowej w ciągu 20 dni od dnia przekazania
jej Senatowi.
Art. 224.
1. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje w ciągu 7 dni ustawę budżetową albo
ustawę o prowizorium budżetowym przedstawioną przez Marszałka Sejmu. Do
ustawy budżetowej i ustawy o prowizorium budżetowym nie stosuje się przepisu
art. 122 ust. 5.
2. W przypadku zwrócenia się Prezydenta Rzeczypospolitej do Trybunału Konstytucyjnego
w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy budżetowej albo ustawy o
prowizorium budżetowym przed jej podpisaniem, Trybunał orzeka w tej sprawie
nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku w Trybunale.
Art. 225.
Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej
nie zostanie ona przedstawiona Prezydentowi Rzeczypospolitej do podpisu, Prezydent
Rzeczypospolitej może w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu.
Art. 226.
1. Rada Ministrów w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego przedkłada
Sejmowi sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej wraz z informacją
o stanie zadłużenia państwa.
2. Sejm rozpatruje przedłożone sprawozdanie i po zapoznaniu się z opinią Najwyższej
Izby Kontroli podejmuje, w ciągu 90 dni od dnia przedłożenia Sejmowi
sprawozdania, uchwałę o udzieleniu lub o odmowie udzielenia Radzie Ministrów
absolutorium.
Art. 227.
1. Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne
prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej.
Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza.
2. Organami Narodowego Banku Polskiego są: Prezes Narodowego Banku Polskiego,
Rada Polityki Pieniężnej oraz Zarząd Narodowego Banku Polskiego.
3. Prezes Narodowego Banku Polskiego jest powoływany przez Sejm na wniosek
Prezydenta Rzeczypospolitej na 6 lat.
4. Prezes Narodowego Banku Polskiego nie może należeć do partii politycznej,
związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić
z godnością jego urzędu.
©Kancelaria Sejmu s. 47/47
2009-11-16
5. W skład Rady Polityki Pieniężnej wchodzą Prezes Narodowego Banku Polskiego
jako przewodniczący oraz osoby wyróżniające się wiedzą z zakresu finansów,
powoływane na 6 lat, w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejm
i Senat.
6. Rada Polityki Pieniężnej ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada
je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę
Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada Polityki Pieniężnej, w ciągu 5
miesięcy od zakończenia roku budżetowego, składa Sejmowi sprawozdanie z
wykonania założeń polityki pieniężnej.
7. Organizację i zasady działania Narodowego Banku Polskiego oraz szczegółowe
zasady powoływania i odwoływania jego organów określa ustawa.
Rozdział XI
STANY NADZWYCZAJNE
Art. 228.
1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające,
może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan
wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej.
2. Stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze
rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości.
3. Zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać
ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela w czasie poszczególnych
stanów nadzwyczajnych, określa ustawa.
4. Ustawa może określić podstawy, zakres i tryb wyrównywania strat majątkowych
wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw
człowieka i obywatela.
5. Działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać
stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia
normalnego funkcjonowania państwa.
6. W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione: Konstytucja, ordynacje
wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawa o
wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej oraz ustawy o stanach nadzwyczajnych.
7. W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie
może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzane referendum ogólnokrajowe,
nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu
terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych
organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu. Wybory do organów samorządu
terytorialnego są możliwe tylko tam, gdzie nie został wprowadzony stan nadzwyczajny.
Art. 229.
©Kancelaria Sejmu s. 48/48
2009-11-16
W razie zewnętrznego zagrożenia państwa, zbrojnej napaści na terytorium Rzeczpospolitej
Polskiej lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do
wspólnej obrony przeciwko agresji, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady
Ministrów może wprowadzić stan wojenny na części albo na całym terytorium państwa.
Art. 230.
1. W razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli
lub porządku publicznego, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów
może wprowadzić, na czas oznaczony, nie dłuższy niż 90 dni, stan wyjątkowy
na części albo na całym terytorium państwa.
2. Przedłużenie stanu wyjątkowego może nastąpić tylko raz, za zgodą Sejmu i na
czas nie dłuższy niż 60 dni.
Art. 231.
Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego lub wyjątkowego Prezydent Rzeczypospolitej
przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od podpisania rozporządzenia.
Sejm niezwłocznie rozpatruje rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej.
Sejm może je uchylić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej
połowy ustawowej liczby posłów.
Art. 232.
W celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących
znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia Rada Ministrów może
wprowadzić na czas oznaczony, nie dłuższy niż 30 dni, stan klęski żywiołowej na
części albo na całym terytorium państwa. Przedłużenie tego stanu może nastąpić za
zgodą Sejmu.
Art. 233.
1. Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w
czasie stanu wojennego i wyjątkowego nie może ograniczać wolności i praw
określonych w art. 30 (godność człowieka), art. 34 i art. 36 (obywatelstwo), art.
38 (ochrona życia), art. 39, art. 40 i art. 41 ust. 4 (humanitarne traktowanie), art.
42 (ponoszenie odpowiedzialności karnej), art. 45 (dostęp do sądu), art. 47 (dobra
osobiste), art. 53 (sumienie i religia), art. 63 (petycje) oraz art. 48 i art. 72
(rodzina i dziecko).
2. Niedopuszczalne jest ograniczenie wolności i praw człowieka i obywatela wyłącznie
z powodu rasy, płci, języka, wyznania lub jego braku, pochodzenia społecznego,
urodzenia oraz majątku.
3. Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w
stanie klęski żywiołowej może ograniczać wolności i prawa określone w art. 22
(wolność działalności gospodarczej), art. 41 ust. 1, 3 i 5 (wolność osobista), art.
50 (nienaruszalność mieszkania), art. 52 ust. 1 (wolność poruszania się i pobytu
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), art. 59 ust. 3 (prawo do strajku), art.
64 (prawo własności), art. 65 ust. 1 (wolność pracy), art. 66 ust. 1 (prawo do
©Kancelaria Sejmu s. 49/49
2009-11-16
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy) oraz art. 66 ust. 2 (prawo do
wypoczynku).
Art. 234.
1. Jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, Prezydent
Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów wydaje rozporządzenia z
mocą ustawy w zakresie i w granicach określonych w art. 228 ust. 3-5. Rozporządzenia
te podlegają zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu.
2. Rozporządzenia, o których mowa w ust. 1, mają charakter źródeł powszechnie
obowiązującego prawa.
Rozdział XII
ZMIANA KONSTYTUCJI
Art. 235.
1. Projekt ustawy o zmianie Konstytucji może przedłożyć co najmniej 1/5 ustawowej
liczby posłów, Senat lub Prezydent Rzeczypospolitej.
2. Zmiana Konstytucji następuje w drodze ustawy uchwalonej w jednakowym
brzmieniu przez Sejm i następnie w terminie nie dłuższym niż 60 dni przez Senat.
3. Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie Konstytucji może odbyć się nie
wcześniej niż trzydziestego dnia od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy.
4. Ustawę o zmianie Konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów
w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną
większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby
senatorów.
5. Uchwalenie przez Sejm ustawy zmieniającej przepisy rozdziałów I, II lub XII
Konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż sześćdziesiątego dnia po pierwszym
czytaniu projektu tej ustawy.
6. Jeżeli ustawa o zmianie Konstytucji dotyczy przepisów rozdziału I, II lub XII,
podmioty określone w ust. 1 mogą zażądać, w terminie 45 dni od dnia uchwalenia
ustawy przez Senat, przeprowadzenia referendum zatwierdzającego. Z wnioskiem
w tej sprawie podmioty te zwracają się do Marszałka Sejmu, który zarządza
niezwłocznie przeprowadzenie referendum w ciągu 60 dni od dnia złożenia
wniosku. Zmiana Konstytucji zostaje przyjęta, jeżeli za tą zmianą opowiedziała
się większość głosujących.
7. Po zakończeniu postępowania określonego w ust. 4 i 6 Marszałek Sejmu przedstawia
Prezydentowi Rzeczypospolitej uchwaloną ustawę do podpisu. Prezydent
Rzeczypospolitej podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza
jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
©Kancelaria Sejmu s. 50/50
2009-11-16
Rozdział XIII
PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE
Art. 236.
1. W okresie 2 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji Rada Ministrów przedstawi
Sejmowi projekty ustaw niezbędnych do stosowania Konstytucji.
2. Ustawy wprowadzające w życie art. 176 ust. 1 w zakresie dotyczącym postępowania
przed sądami administracyjnymi zostaną uchwalone przed upływem 5 lat
od dnia wejścia w życie Konstytucji. Do czasu wejścia w życie tych ustaw obowiązują
przepisy dotyczące rewizji nadzwyczajnej od orzeczeń Naczelnego Sądu
Administracyjnego.
Art. 237.
1. W okresie 4 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji w sprawach o wykroczenia
orzekają kolegia do spraw wykroczeń przy sądach rejonowych, przy czym o karze
aresztu orzeka sąd.
2. Odwołanie od orzeczenia kolegium rozpoznaje sąd.
Art. 238.
1. Kadencja konstytucyjnych organów władzy publicznej i osób wchodzących w
ich skład wybranych lub powołanych przed wejściem w życie Konstytucji kończy
się z upływem okresu ustalonego w przepisach obowiązujących przed dniem
wejścia w życie Konstytucji.
2. W przypadku gdy przepisy obowiązujące przed dniem wejścia w życie Konstytucji
nie ustalały tej kadencji, a od dnia wyboru lub powołania upłynął okres
dłuższy niż ustalony przez Konstytucję, kadencja konstytucyjna organów władzy
publicznej lub osób wchodzących w ich skład upływa po roku od dnia wejścia
w życie Konstytucji.
3. W przypadku gdy przepisy obowiązujące przed dniem wejścia w życie Konstytucji
nie ustalały tej kadencji, a od dnia wyboru lub powołania upłynął okres
krótszy niż ustalony przez Konstytucję dla konstytucyjnych organów władzy
publicznej lub osób wchodzących w ich skład, czas, w którym organy te lub
osoby pełniły funkcje według przepisów dotychczasowych, wlicza się do kadencji
ustalonej w Konstytucji.
Art. 239.
1. W okresie 2 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego
o niezgodności z Konstytucją ustaw uchwalonych przed dniem jej
wejścia w życie nie są ostateczne i podlegają rozpatrzeniu przez Sejm, który
może odrzucić orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego większością 2/3 głosów,
w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Nie dotyczy to orzeczeń
wydanych w następstwie pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego.
2. Postępowanie w sprawach o ustalenie przez Trybunał Konstytucyjny powszechnie
obowiązującej wykładni ustaw, wszczęte przed wejściem w życie Konstytucji,
podlega umorzeniu.
©Kancelaria Sejmu s. 51/51
2009-11-16
3. Z dniem wejścia w życie Konstytucji uchwały Trybunału Konstytucyjnego w
sprawie ustalenia wykładni ustaw tracą moc powszechnie obowiązującą. W mocy
pozostają prawomocne wyroki sądu oraz inne prawomocne decyzje organów
władzy publicznej, podjęte z uwzględnieniem znaczenia przepisów ustalonego
przez Trybunał Konstytucyjny w drodze powszechnie obowiązującej wykładni
ustaw.
Art. 240.
W okresie roku od dnia wejścia w życie Konstytucji ustawa budżetowa może przewidywać
pokrywanie deficytu budżetowego przez zaciąganie zobowiązań w centralnym
banku państwa.
Art. 241.
1. Umowy międzynarodowe ratyfikowane dotychczas przez Rzeczpospolitą Polską
na podstawie obowiązujących w czasie ich ratyfikacji przepisów konstytucyjnych
i ogłoszone w Dzienniku Ustaw uznaje się za umowy ratyfikowane za
uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie i stosuje się do nich przepisy art. 91 Konstytucji,
jeżeli z treści umowy międzynarodowej wynika, że dotyczą one kategorii
spraw wymienionych w art. 89 ust. 1 Konstytucji.
2. Rada Ministrów w ciągu 2 lat od wejścia w życie Konstytucji przedstawi Sejmowi
wykaz umów międzynarodowych zawierających postanowienia niezgodne
z Konstytucją.
3. Senatorowie wybrani przed dniem wejścia w życie Konstytucji, którzy nie ukończyli
30 lat, zachowują swoje mandaty do końca kadencji, na którą zostali wybrani.
4. Połączenie mandatu posła lub senatora z funkcją lub zatrudnieniem, których dotyczy
zakaz określony w art. 103, powoduje wygaśnięcie mandatu po upływie
miesiąca od dnia wejścia w życie Konstytucji, chyba że poseł albo senator wcześniej
zrzeknie się funkcji albo ustanie zatrudnienie.
5. Sprawy będące przedmiotem postępowania ustawodawczego albo przed Trybunałem
Konstytucyjnym bądź Trybunałem Stanu, a rozpoczęte przed wejściem w
życie Konstytucji, są prowadzone zgodnie z przepisami konstytucyjnymi obowiązującymi
w dniu rozpoczęcia sprawy.
6. W okresie 2 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji Rada Ministrów ustali, które
z uchwał Rady Ministrów oraz zarządzeń ministrów lub innych organów administracji
rządowej, podjęte lub wydane przed dniem wejścia w życie Konstytucji,
wymagają - stosownie do warunków określonych w art. 87 ust. 1 i art. 92 Konstytucji
- zastąpienia ich przez rozporządzenia wydane na podstawie upoważnienia
ustawy, której projekt w odpowiednim czasie Rada Ministrów przedstawi
Sejmowi. W tym samym okresie Rada Ministrów przedstawi Sejmowi projekt
ustawy określającej, które akty normatywne organów administracji rządowej,
wydane przed dniem wejścia w życie Konstytucji, stają się uchwałami albo zarządzeniami
w rozumieniu art. 93 Konstytucji.
7. Obowiązujące w dniu wejścia w życie Konstytucji akty prawa miejscowego oraz
przepisy gminne stają się aktami prawa miejscowego w rozumieniu art. 87 ust. 2
Konstytucji.
©Kancelaria Sejmu s. 52/52
2009-11-16
Art. 242.
Tracą moc:
1) ustawa konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach
między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej
oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 84, poz. 426, z 1995 r. Nr
38, poz. 184 i Nr 150, poz. 729 oraz z 1996 r. Nr 106, poz. 488),
2) ustawa konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1992 r. o trybie przygotowania i
uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 67, poz. 336 i
z 1994 r. Nr 61, poz. 251).
Art. 243.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od
dnia jej ogłoszenia.